筷子
ตะเกียบ

不同的民族对待进食的方式有不同的选择,西方人选择了刀叉,也有一些地区习惯于用手抓取饭食。中国人在漫长的文明历程之中,发明了筷子这一饮食工具,而时至今日,筷子已经成为中国传统文化的一个代表。在中国,筷子已经不仅仅是一个工具,更是中华文化的重要载体,中国人使用筷子有很多的讲究和礼俗,体现了中国源远流长的历史文化。
对于一个外国人,尤其是西方人来说,他们最先接触到的中国文化就是中国的饮食,而筷子也就成为避不开的一个重要环节。中国人使用筷子的历史已经有数千年了,在中国的影响下,中国的周边地区长期受中华文化的浸润,接受了很多中华文明的副产品,这其中就包括筷子。
因此,筷子在一定程度上也成为中华文明圈的一个标志。那么,影响如此深远的筷子究竟是怎么发明的?而筷子又有怎样的文化渊流呢?
在最初的时候,无论是中国人,还是西方人,人们都是以手作为最主要的进食方式。而在文明的演进过程中,各文明体系在进食方式上产生了分化,到现在,刀叉、箸食、手食是应用最广泛的三种进食方式。
使用筷子的礼仪
中国是个礼仪之邦,古人非常重视“礼”。餐桌上的礼仪就不少。其中筷子的使用就十分讲究。下面介绍使用筷子的18种禁忌。
禁忌一:吸筷
把筷子含在嘴里,并不时发出丝丝的声响,这种行为被视为是没有家教。因为在吃饭时用嘴嘬筷子本身就是一种无礼的行为,再加上声音,更会让人讨厌。
禁忌二:敲筷
就餐过程中用筷子敲击盘碗,会被父母骂的。因为过去乞丐为引起路人注意并得到实施,会用筷子击打要饭盆,同时不停哀告、乞讨。
禁忌三:疑筷
即不能在菜盘里上下左右乱翻寻,犹豫不决,不知要夹什么菜,这种行为有食客之嫌,很不文雅。
禁忌四:脏筷
这是指手里拿着筷子在菜盘里不住的扒拉,寻找自己喜欢吃的部分。这种行为就像盗墓刨坟一般。这也是非常没有规矩的表现。
禁忌五:泪筷
禁忌六:刺筷
就是夹不起来就用筷子当叉子,扎起来吃。
禁忌七:供筷
一副筷子不可以竖着插在饭中,因为只有为死人上香时才这样做,这种行为会被人视为大不敬。
禁忌八:落筷
指失手将筷子掉落在地上,这是严重失礼的一种表现。因为北京人认为,祖先们全部长眠在地下,不应当受到打搅,筷子落地就等于惊动了地下的祖先,这是大不孝。
禁忌九:抢筷
两个人不可同时夹一个盘里的菜,让筷子撞在一起。这种行为被视为抢食,是很不礼貌的,在看到别人夹菜,应等对方夹完才伸筷子。
禁忌十:横筷
将筷子横著放置在桌上,这表示用餐完毕,客人和晚辈是不可以先横筷子的。
禁忌十一:别筷
不能拿筷子当刀使用,撕扯肉类菜。
禁忌十二:拉筷
不能用筷子向外拉扯正嚼著的东西,或者用筷子当牙签。这都是没有礼貌的表现。
禁忌十三:粘筷
筷子上还粘著东西时不能夹别的菜。
禁忌十四:连筷
即使非常爱吃的菜也不能同一道菜连续夹3次以上。
禁忌十五:斜筷
吃菜最好吃自己面前的菜,不要伸长手夹太远处的菜。
禁忌十六:指筷
用筷子时,不可以将食指翘起。因为在吃饭时食指伸出,似乎在不停用手指别人,带有指责之意。另外吃饭时用筷子指人也有同样的意思,都是非常不礼貌的行为。
禁忌十七:舞筷
也就是说在吃饭时不能拿着筷子当刀具,在餐桌上乱舞,这也是不文明的象征。
禁忌十八:叉筷
也就是说筷子不能交叉摆放,要将一双双筷子头尾有序整齐地摆放着。
ตะเกียบ
กลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ มีทางเลือกในการกินที่แตกต่างกัน ชาวตะวันตกเลือกมีดและส้อม และบางภูมิภาคคุ้นเคยกับการจับอาหารด้วยมือ ในช่วงอารยธรรมอันยาวนาน ชาวจีนได้คิดค้นตะเกียบเป็นเครื่องมือด้านอาหาร และในปัจจุบัน ตะเกียบได้กลายเป็นตัวแทนของวัฒนธรรมจีนดั้งเดิม ในประเทศจีน ตะเกียบไม่เพียงแต่เป็นเครื่องมือ แต่ยังเป็นสื่อกลางสำคัญของวัฒนธรรมจีน คนจีนใช้ตะเกียบด้วยความเอาใจใส่และมารยาทเป็นอย่างมาก ซึ่งสะท้อนถึงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมอันยาวนานของประเทศจีน
สำหรับชาวต่างชาติ โดยเฉพาะชาวตะวันตก วัฒนธรรมจีนอย่างแรกที่พวกเขาสัมผัสคืออาหารจีน และตะเกียบได้กลายเป็นส่วนหนึ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในวัฒนธรรมจีน คนจีนใช้ตะเกียบมานับพันปีภายใต้อิทธิพลของจีน พื้นที่โดยรอบของจีนถูกวัฒนธรรมจีนแทรกซึมมาเป็นเวลานานและได้รับผลพลอยได้จากอารยธรรมจีนมากมายรวมถึงตะเกียบ
ดังนั้นตะเกียบจึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของอารยธรรมจีนในระดับหนึ่ง ดังนั้นตะเกียบที่มีอิทธิพลกว้างขวางเช่นนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร? และตะเกียบมีต้นกำเนิดทางวัฒนธรรมแบบใด?
ในช่วงแรกไม่ว่าจะเป็นชาวจีนหรือชาวตะวันตกคนก็ใช้มือเป็นหลักในการรับประทานอาหาร ในช่วงวิวัฒนาการของอารยธรรม ระบบอารยธรรมต่างๆ ได้สร้างความแตกแยกในวิถีการกิน จนถึงปัจจุบัน มีดและส้อม ตะเกียบ และอาหารมือเป็นวิธีการรับประทานที่ใช้กันอย่างแพร่หลายสามวิธี
มารยาทการใช้ตะเกียบ
ประเทศจีนเป็นประเทศที่มีมารยาท และสมัยโบราณให้ความสำคัญกับ "พิธีการ" เป็นอย่างมาก มีมารยาทมากมายที่โต๊ะ ในหมู่พวกเขา การใช้ตะเกียบมีความเฉพาะเจาะจงมาก ข้อห้าม 18 ข้อในการใช้ตะเกียบมีดังนี้
ข้อห้าม 1: ดูดตะเกียบ
การเอาตะเกียบเข้าปากและส่งเสียงเป็นครั้งคราวถือเป็นการขาดการสั่งสอน เพราะการดูดตะเกียบที่ปากขณะรับประทานอาหารเป็นพฤติกรรมที่หยาบคายในตัวเอง และเสียงทำให้น่ารำคาญยิ่งขึ้นไปอีก
ข้อห้าม 2: เคาะตะเกียบ
หากคุณใช้ตะเกียบเคาะจานและชามระหว่างทานอาหาร พ่อแม่จะดุคุณ เพราะในอดีต เพื่อดึงดูดความสนใจของผู้สัญจรไปมาและนำไปปฏิบัติขอทานจะทุบชามข้าวด้วยตะเกียบ และในขณะเดียวกันก็เอาแต่อ้อนวอนขอทาน
ข้อห้าม 3: ควานตะเกียบ
นั่นคือ คุณไม่สามารถควานขึ้นและลง ซ้ายและขวาในจานอาหารได้
ข้อห้าม 4: ตะเกียบสกปรก
หมายถึงการสับและดึงจานด้วยตะเกียบในมือ มองหาส่วนที่คุณชอบกิน พฤติกรรมนี้เหมือนกับการปล้นหลุมฝังศพ นี่เป็นพฤติกรรมที่ดื้อรั้นมาก
ข้อห้ามห้า: ตะเกียบฉีก
ข้อห้ามหก: ตะเกียบหนาม
ถ้าหยิบไม่ได้ ให้ใช้ตะเกียบเป็นส้อม จิ้มแล้วกิน
ข้อห้าม 7: ถวายตะเกียบ
ไม่ควรใส่ตะเกียบตั้งตรงในอาหาร เพราะจะทำได้ก็ต่อเมื่อถวายเครื่องหอมแก่ผู้ตายเท่านั้น และพฤติกรรมแบบนี้จะถือเป็นการไม่ให้เกียรติ
ข้อห้าม 8: วางตะเกียบ
หมายถึง การวางตะเกียบลงพื้นโดยไม่ได้ตั้งใจ ซึ่งเป็นการแสดงความหยาบคายอย่างร้ายแรง เนื่องจากชาวปักกิ่งเชื่อว่าบรรพบุรุษของพวกเขาถูกฝังไว้ใต้ดินทั้งหมดและไม่ควรถูกรบกวน หยดตะเกียบเทียบเท่ากับการรบกวนบรรพบุรุษที่อยู่ใต้ดินซึ่งไม่ถือเป็นกตัญญู
ข้อห้าม 9: หยิบตะเกียบ
คนสองคนไม่ควรยึดจานไว้บนจานเดียวกันพร้อมกันจนตะเกียบชนกัน พฤติกรรมแบบนี้ถือเป็นการหยิบจับอาหาร หยาบคาย มาก เมื่อเห็นคนอื่นหยิบอาหาร คุณควรรอให้อีกฝ่ายกินเสร็จก่อนจะยื่นตะเกียบ
ข้อห้าม 10: ตะเกียบแนวนอน
วางตะเกียบไว้บนโต๊ะ ซึ่งหมายความว่าหลังอาหาร แขกและรุ่นน้องไม่สามารถวางตะเกียบไว้ด้านข้างก่อนได้
ข้อห้าม 11: อย่าตะเกียบ
อย่าใช้ตะเกียบเป็นมีดฉีกจานเนื้อ
ข้อห้าม 12: ดึงตะเกียบ
อย่าใช้ตะเกียบดึงสิ่งที่คุณกำลังเคี้ยว หรือใช้ตะเกียบเป็นไม้จิ้มฟัน ทั้งหมดนี้ไม่สุภาพ
ข้อห้าม 13: ตะเกียบเหนียว
เมื่อตะเกียบยังติดอยู่กับบางสิ่ง คุณจะไม่สามารถหยิบจานอื่นได้
ข้อห้าม 14: แม้แต่ตะเกียบ
แม้แต่อาหารจานโปรดก็ไม่สามารถเสิร์ฟได้เกิน 3 ครั้งติดต่อกัน
ข้อห้าม 15: ตะเกียบเฉียง
วิธีที่ดีที่สุดในการกินผักคือการกินผักที่อยู่ตรงหน้าคุณ และอย่ายื่นมือไปหยิบผักที่อยู่ไกลเกินไป
ข้อห้าม 16: นิ้วตะเกียบ
เมื่อใช้ตะเกียบ ห้ามยกนิ้วชี้ขึ้น เพราะเวลากินนิ้วชี้จะเหยียดออกและดูเหมือนว่าเขาจะชี้ไปที่คนอื่นตลอดเวลาด้วยความหมายของการกล่าวหา นอกจากนี้การชี้ไปที่คนถือตะเกียบเวลากินมีความหมายเหมือนกันซึ่งไม่สุภาพมาก
ข้อห้าม 17: ตะเกียบเต้นรำ
กล่าวคือ เมื่อรับประทานอาหาร คุณไม่สามารถถือตะเกียบเป็นมีดและเต้นบนโต๊ะได้ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความไร้อารยธรรม
ข้อห้าม 18: ส้อมและตะเกียบ
กล่าวคือไม่สามารถวางตะเกียบตามขวางได้ และควรวางหัวและหางของตะเกียบให้เป็นระเบียบ

